Εντός Οκτωβρίου τίθεται σε εφαρμογή, από όλες τις τράπεζες που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο και στη ζώνη του SEPA, η νέα υπηρεσία Verification of Payee (VoP) (Επαλήθευση Δικαιούχου).
Η υπηρεσία VoP αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ενοποίηση και την ασφάλεια των πληρωμών εντός της Ευρώπης, απαιτώντας από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών (Payment Service Providers – PSPs), να παρέχουν στους πελάτες τους, μηχανισμούς επαλήθευσης της αντιστοιχίας μεταξύ του ονόματος του Δικαιούχου (δηλαδή του παραλήπτη μιας πληρωμής) και του αριθμού IBAN που του αντιστοιχεί, πριν την εκτέλεση μιας μεταφοράς χρημάτων.
Με τον τρόπο αυτό, πολίτες και επιχειρήσεις θα μπορούν να γνωρίζουν με μεγαλύτερη βεβαιότητα ότι το Έμβασμα που στέλνουν κατευθύνεται πράγματι στον Δικαιούχο που επιθυμούν.
Επεξήγηση Όρων
(ι) Οι όροι: «πληρωμή», «μεταφορά χρήματων», και «Έμβασμα», ουσιαστικά αναφέρονται στην ίδια πράξη. (ιι) Οι Payment Service Providers (PSPs) αποτελούνται από τις τράπεζες, τα ιδρύματα πληρωμών και τα ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος. (ιιι) Η ζώνη του SEPA περιλαμβάνει τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), καθώς και άλλα 10 κράτη εντός και εκτός ΕΕ, μεταξύ αυτών η Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η όλη διαδικασία επαλήθευσης θα διεκπεραιώνεται εντός δευτερολέπτων, θα ισχύει τόσο για συνήθεις όσο και για άμεσες πληρωμές σε Ευρώ, θα εφαρμοστεί σε όλες τις χώρες της ζώνης του SEPA και θα αφορά, εξίσου φυσικά και νομικά πρόσωπα. Σημειώνεται ότι η υπηρεσία VoP θα προσφέρεται δωρεάν στον πελάτη, τόσο για συνήθεις, όσο και για άμεσες πληρωμές.
Πώς λειτουργεί στην πράξη το VoP
Κατά την εισαγωγή μιας εντολής για μεταφορά χρημάτων μέσω του internet ή mobile banking, ο πελάτης (Πληρωτής) καταχωρεί, όπως σήμερα, το IBAN και το όνομα του Δικαιούχου. Σε αυτό το σημείο ενεργοποιείται η υπηρεσία VoP, η οποία πραγματοποιεί έλεγχο αντιστοίχισης μεταξύ των στοιχείων που δήλωσε ο Πληρωτής και αυτών που τηρεί η τράπεζα του Δικαιούχου.
Ανάλογα με το αποτέλεσμα της επαλήθευσης, ο Πληρωτής, μπορεί να λάβει τις εξής απαντήσεις:
- Πλήρης αντιστοιχία (“Match)”: Το όνομα που καταχώρησε ο Πληρωτής ταιριάζει με το όνομα που είναι καταχωρημένο στην τράπεζα του Δικαιούχου. Στην περίπτωση αυτή, το Έμβασμα μπορεί να προχωρήσει κανονικά, χωρίς επιφύλαξη.
- Μερική ή πιθανή αντιστοιχία (“Close Match”): Υπάρχει σημαντική ομοιότητα, αλλά όχι απόλυτη ταύτιση, μεταξύ του δηλωθέντος ονόματος του Δικαιούχου και αυτού που τηρείται στο τραπεζικό αρχείο της τράπεζάς του, (π.χ. λόγω ορθογραφικού λάθους, διαφορετικής σειράς λέξεων, κλπ.). Στην περίπτωση αυτή, ο Πληρωτής λαμβάνει σχετική προειδοποίηση με εισήγηση για το πιθανό ορθό όνομα, και καλείται να επιβεβαιώσει αν πράγματι επιθυμεί να προχωρήσει στην πληρωμή.
- Μη αντιστοιχία (“No Match”): Το όνομα που εισήγαγε ο Πληρωτής, δεν συμφωνεί με τα στοιχεία του IBAN στη βάση δεδομένων της τράπεζας του Δικαιούχου. Σε αυτήν την περίπτωση, ο Πληρωτής προειδοποιείται έντονα ότι υπάρχει υψηλός κίνδυνος η πληρωμή να μη φτάσει στο σωστό πρόσωπο και θα πρέπει να ελέγξει ξανά τα στοιχεία του πριν συνεχίσει.
- Αντιστοιχία μη εφικτή (“VoP Not Possible”): Δεν είναι δυνατή η εκτέλεση της διαδικασίας αντιστοίχισης, για τους ακόλουθους λόγους: (ι) δημιουργία τεχνικού προβλήματος, (ιι) δεν υπάρχει αντίστοιχος ενεργός λογαριασμός, (ιιι) μη ανταπόκριση της τράπεζας του Δικαιούχου. Σε αυτή την περίπτωση, ο Πληρωτής ενημερώνεται ότι δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί η ορθότητα των στοιχείων του Δικαιούχου και καλείται να αξιολογήσει τον κίνδυνο πριν προχωρήσει στην πληρωμή.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληρωμών (EPC) που εδρεύει στις Βρυξέλλες και εξειδικεύεται σε θέματα ηλεκτρονικών πληρωμών, ανέλαβε καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη και εισαγωγή της υπηρεσίας VoP, παρέχοντας παράλληλα εκπαιδευτικό υλικό (όπως βίντεο) προς ενημέρωση τραπεζών, επιχειρήσεων και κοινού.
Το εν λόγω βίντεο μπορεί να ανευρεθεί στο πιο κάτω link.
https://www.europeanpaymentscouncil.eu/news-insights/videos/verification-payee-vop-scheme
Οφέλη για καταναλωτές και τις επιχειρήσεις
Η εισαγωγή του VoP αυξάνει την εμπιστοσύνη στις ηλεκτρονικές συναλλαγές και περιορίζει τον κίνδυνο σφαλμάτων που μπορεί να οδηγήσουν σε καθυστερήσεις ή απώλειες χρημάτων. Παράλληλα, ενισχύει τη θωράκιση των επιχειρήσεων και των καταναλωτών έναντι απόπειρας απάτης, μέσω παραπλανητικών πρακτικών.
Οι κυπριακές τράπεζες εργάζονται πυρετωδώς για τις απαραίτητες τεχνικές προσαρμογές, έτσι ώστε εντός Οκτωβρίου 2025 η υπηρεσία να είναι διαθέσιμη από όλα τα κανάλια μέσω των οποίων διενεργούνται πληρωμές SEPA.
Η μετάβαση σε ένα ασφαλέστερο περιβάλλον πληρωμών αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για το Κυπριακό τραπεζικό σύστημα, το οποίο στηρίζει έμπρακτα τις πρωτοβουλίες της ΕΕ για τη δημιουργία μιας ενιαίας, γρήγορης και αξιόπιστης αγοράς πληρωμών.