Χρηματοπιστωτικός τομέας – εξελίξεις και προοπτικές
Του Γενικού Διευθυντή του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου κ. Μιχάλη Καμμά
Τεράστια προσπάθεια κατέβαλαν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Κύπρου τα τελευταία χρόνια προκειμένου να επανατοποθετηθούν στην αγορά και να επανακτήσουν την εμπιστοσύνη του κοινού. Εσωτερική ανασύνταξη, υιοθέτηση νέων κανόνων εποπτείας και ελέγχου, μείωση δαπανών και καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών τους ήταν οι βασικοί τομείς στους οποίους επικεντρώθηκαν τα χρόνια αυτά. Ταυτόχρονα, έλαβαν μέτρα για προσέλκυση καταθέσεων, προώθηση των αναδιαρθρώσεων και ενίσχυση της κεφαλαιακής τους επάρκειας.
Η απόσταση που έπρεπε να διανύσουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ήταν μεγάλη. Πολλοί έχουν την εντύπωση ότι οι τράπεζες παρέμειναν παθητικοί δέκτες των δύσκολων εξελίξεων όλα αυτά τα χρόνια. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική και αυτό φαίνεται από την πρόοδο που σημειώθηκε στις τράπεζες μας και από τις αξιολογήσεις τόσο των δανειστών όσο και των οίκων αξιολόγησης.
Η προσπάθεια των τραπεζών μας να εναρμονιστούν με τα νέα ευρωπαϊκά πρότυπα εποπτείας και ελέγχου και να προβούν σε ανασύνταξη δυνάμεων, μετά τις δύσκολες συνθήκες του 2013 έτυχε εγκωμιαστικών σχολίων τόσο εντός όσο και εκτός Κύπρου.
Το γεγονός ότι σταθεροποιήθηκαν τα επίπεδα καταθέσεων και ότι έχουν αρθεί τα περιοριστικά μέτρα αποτελεί σημάδι ότι επανέρχεται σταδιακά και σταθερά η εμπιστοσύνη των καταθετών προς το κυπριακό τραπεζικό σύστημα γενικότερα.
Οι τράπεζες προκειμένου να ομαλοποιήσουν τη χρηματοδοτική τους δομή, εντείνουν τις προσπάθειές τους για προσέλκυση νέων καταθέσεων. Επιπλέον, η ενισχυμένη κεφαλαιακή επάρκεια τους και η βελτιωμένη χρηματοοικονομική τους θέση, ενισχύουν
τις προσπάθειες πρόσβασής τους στις διεθνείς αγορές.
Όσον αφορά τα δανειακά χαρτοφυλάκια των τραπεζών, παρουσιάζεται μια σταθεροποίηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η οποία σε συνδυασμό με τον αυξημένο αριθμό αναδιαρθρώσεων καθώς και με τα ψηλά ποσοστά επιτυχημένων αναδιαρθρώσεων καταδεικνύουν ότι παρουσιάζουν σημάδια βελτίωσης.
Παρά το γεγονός ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, παραμένουν σε υψηλό επίπεδο (€27,4 δις. 48% των χορηγήσεων), οι τράπεζες καταβάλλουν κάθε προσπάθεια για ολοκλήρωση βιώσιμων αναδιαρθρώσεων, με έμφαση στους μεγάλους δανειολήπτες.
Οι αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο, σε συνδυασμό με τους βελτιωμένους δείκτες της κυπριακής οικονομίας, στηρίζουν τις προσπάθειες των τραπεζών για διαχείριση των δανείων σε καθυστέρηση και βελτίωση της ποιότητας του δανειακού τους χαρτοφυλακίου.
Η απόδοση της οικονομίας συνεχίζει να είναι καλύτερη από το αναμενόμενο, παρά το σχετικά δυσμενές εξωτερικό οικονομικό περιβάλλον, και η δημοσιονομική επίδοση της Κύπρου είναι άνω των προσδοκιών. Καθώς το πρόγραμμα της Τρόικας πλησιάζει προς την ολοκλήρωσή του (Μάρτιος 2016) οι αρμόδιοι φορείς οφείλουν να διατηρήσουν τη δυναμική των μεταρρυθμίσεων για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας καθώς και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων στη χώρα, οι οποίες είναι αναγκαίες προκειμένου να διοχετευτεί χρήμα στην αγορά και να ανοίξουν νέες θέσεις εργασίας.
Βασικές παράμετροι για την περεταίρω ανάκαμψη τόσο της οικονομίας όσο και του τραπεζικού συστήματος είναι η συνέχιση της συνετής δημοσιονομικής πολιτικής με σταδιακή μείωση του χρέους, η επίλυση των προβλημάτων της πραγματικής οικονομίας, καθώς και η βελτίωση της χρηματοδοτικής ικανότητας του κράτους.
Από την άλλη στους παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά την οικονομία, περιλαμβάνονται οι πολιτικές εξελίξεις στην περιοχή και νέες αναταράξεις στην ευρωπαϊκή οικονομία και το τραπεζικό σύστημα στην ευρωζώνη.
Είναι σημαντικό η Κύπρος να εκμεταλλευτεί τις συγκυρίες και να ολοκληρώσει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, ούτως ώστε να επανακτήσει την ανταγωνιστικότητα και να ενισχύσει την αξιοπιστία τόσο της οικονομίας όσο και του τραπεζικού συστήματος.